Notatnik Fana Starych Komputerów
 


Spectravideo X'Press 16

 

Informik 04/87 - Spectravideo X'Press 16

     
      Dzięki uprzejmości Centralnej Składnicy Harcerskiej nasza redakcja miała możność przetestowania mikrokomputera X'press 16 wyprodukowanego przez działającą w Hongkongu firmę Spectravideo. Komputer otrzymaliśmy jeszcze przed rozpoczęciem sprzedaży w sklepach CSH.
      Był to egzemplarz nieco "sfatygowany", który dostawca, austriackie przedsiębiorstwo Prosystem Computer Technic GmbH, prezentował poprzednio na licznych pokazach, targach itp.
      Komputer X'press 16 zaprojektowany został zgodnie ze standardem IBM PC XT. Jest on wyposażony w mikroprocesor Intel 8088 o częstotliwości pracy 4,77 MHz. Na płycie głównej umieszczono 256 KB pamięci RAM (z możliwością rozbudowy do 640 KB na dodatkowej karcie), 16 KB RAM dla grafiki standardu CGA (Color Graphics Adapter) oraz 128 KB RAM dla specjalnego typu grafiki wysokiej rozdzielczości. Jest tam umieszczony interfejs Centronics, gniazdo do podłączenia joysticka, gniazdo dla myszki lub pióra świetlnego, wyjścia monitorowe (RGB i monochromatyczne video) oraz gniazdo klawiatury.
      Standardowo X'press 16 wyposażony jest w jedną stację dysków 5,25 cała o pojemności 360 KB, z możliwością zainstalowania drugiej (CSH sprzedaje X'press 16 tylko z dwiema stacjami). Testowany egzemplarz wyposażony był w dobrą japońską stację firmy Chinon. Druga stacja, także japońskiej firmy - Matsushita, była nieco bardziej hałaśliwa. Podczas intensywnej, kilkutygodniowej eksploatacji nie zanotowaliśmy żadnych błędów zapisu i odczytu z dyskietek najróżniejszej jakości. Szkoda, że w egzemplarzu okazowym firma Prosystem nie zadbała o identyczność obydwu stacji.
      Klawiatura dołączona do testowanego komputera była inna niż ta, która normalnie jest sprzedawana z X'pressem 16. Możemy powiedzieć tylko tyle, że oryginalna klawiatura zgodna jest z klawiaturą XT, z klawiszami funkcyjnymi zgrupowanymi w jednym rzędzie, na górze.
      Na płycie głównej X'pressa 16 umieszczone jest pojedyncze gniazdo umożliwiające podłączenie dowolnej (w teorii) karty rozszerzającej. Testowany przez nas egzemplarz wyposażony był w wielofunkcyjną kartę SYI-812 powiększającą pamięć RAM do 640 KB i posiadającą interfejs RS-232C oraz bateryjny zegar czasu rzeczywistego. Karta instalowana jest w pozycji poziomej.
      Chyba najsłabszą stroną komputera jest jego zasilacz o mocy zaledwie 26 W. W zasadzie wystarcza to do zasilania urządzenia, gdy jest ono wyposażone w dwie stacje dysków i kartę rozszerzającą, ale duży pobór prądu w stosunku do niewielkich możliwości zasilacza prowadzić może do przegrzewania tego ostatniego. Warto tu wspomnieć, że moc zasilacza pierwszej wersji IBM PC wynosiła 63 W, a dla IBM PC XT 135 lub 190 W.
      Jednym z dodatkowych elementów X'pressa 16 jest wentylator SVI-813 podłączany do płytki zasilacza dwoma cienkimi przewodami i zawieszany na kratce z tyłu obudowy. Wprawdzie producent uważa, że stosowanie wentylatora nie jest konieczne, ale my polecamy jego założenie od razu po rozpakowaniu komputera. Praca bez wentylatora w pierwszych godzinach testu zakończyła się przepaleniem bezpiecznika w zasilaczu w chwili uruchomienia silnika napędu dyskowego. Przy okazji wyszła na jaw kolejna wada zasilacza, jaką jest niewygodne umiejscowienie bezpieczników na płytce i "sprytnie" pomyślane ułożenie grubych i sztywnych kabli zasilających.
      Warto teraz powiedzieć kilka ciepłych słów na temat możliwości graficznych X'pressa l6, o które firma Spectravideo zadbała szczególnie starannie. Zmiany w stosunku do standardu IBM PC (ale przy zachowaniu pełnej zgodności) polegają na wprowadzeniu specjalnego modułu symulującego kartę graficzną CGA. Możliwe jest (piszemy, że możliwe jest, ale tego nie sprawdziliśmy) uzyskanie kursora o rozmiarach 16 x 16 punktów z możliwością jego dowolnego umieszczania na ekranie (tak jak dla sprite'a). Do dyspozycji użytkownika jest 16 rejestrów do umieszczania 9-bitowych danych o 16 barwach z palety 512. Przewijanie (skrolowanie) obrazu jest bezmigotliwe dzięki zastosowaniu generacji sygnału IOCHRDY. Moduł CGA generuje cyfrowy i analogowy sygnał RGB oraz monochromatyczny sygnał video.
      W celu uzyskania kolorów na monitorze barwnym z wejściem video należy do gniazda RGB dokręcić niewielką, dodatkową przystawkę Spectravideo SVI-814 - modulator telewizyjny. Urządzenie to produkowane w wersjach dla systemów telewizji barwnej PAL (zachodnioeuropejskiego) i NTSC (amerykańskiego) generuje oprócz sygnału TV wysokiej częstotliwości (podłączenie do gniazda antenowego telewizora kablem koncentrycznym) również pełny sygnał video. Instrukcja obsługi jest na tyle uboga, że oprócz powyższych danych nie podaje nic więcej na temat wzbogaconych możliwości CGA, a w szczególności sposobów "dobrania" się do nich.
      Rzadko spotykane w klasie komputerów osobistych są możliwości modułu grafiki o wysokiej rozdzielczości MVDP. Dysponuje on pamięcią RAM o pojemności 128 KB dzięki czemu w jednym z najbardziej efektownych trybów grafiki barwnej (z 7 dostępnych) o rozdzielczości 256 x 192 punkty możliwe jest wybranie barwy punktu z palety 256 kolorów. W pamięci modułu MVDP można przechowywać jednocześnie dane dla dwóch pełnych ekranów.
      Razem z komputerem dostaliśmy dwie dyskietki z programem demonstracyjnym wykorzystującym opisywany tryb graficzny. Wyświetlane na ekranie obrazy (w tym m.in. bardzo udana podobizna Marylin Monroe) przypominają barwne fotografie, a ich "ziarnistość" jest na pierwszy rzut oka niemal niedostrzegalna. Jak zapewnia producent obrazy generowane przez moduły CGA i MVDP mogą być łączone w pojedynczy sygnał wizyjny.
      Możliwości X'pressa 16 w dziedzinie wytwarzania dźwięku również przewyższają parametry typowego IBM PC XT. Dostępne są 3 generatory dźwięku (27 Hz - 122 kHz) o niezależnie programowanych amplitudzie i obwiedni.
      Producent zapewnia o pełnej zgodności programowej ze standardem IBM PC XT. Podczas testu sprawdziliśmy działanie takich programów jak edytory tekstowe (WordStar, Norton Editor), edytory graficzne (Chiwriter, Fontasy). programy użytkowe oraz narzędziowe (Side Kick, PC Tools, MM IBM) a także gry (Flight Simulator, Buschido). Wszystkie działały poprawnie.
      Wraz z komputerem dostarczany jest system operacyjny MS-DOS 2.11. język GW-BASIC 3.2 oraz oprogramowanie umożliwiające zainstalowanie RAM-dysku o pojemności do 128 KB wykorzystującego pamięć modułu graficznego MVDP.
      Twórcy komputera X'press 16 z myślą o wykorzystaniu go do zabawy zadbali o zgodność programową ze standardem MSX, w którym dostępne są liczne gry. Według instrukcji firmowej do komputera można podłączyć urządzenie SYI-81 I MSX Game Adapter (nie dostarczone do naszego testu) pozwalające na podłączenie modułów ROM (cartridge) i joysticka standardu MSX.
      Podsumowując: jeśli kupujemy X'pressa 16 jako komputer domowy, to jest to bardzo trafny wybór. Połączenie zgodności programowej i sprzętowej ze standardami IBM PC i MSX oraz z dodatkowymi możliwościami graficznymi i dźwiękowymi czynią z niego znakomity sprzęt dla zasobniejszego użytkownika prywatnego, klubu komputerowego, czy też pracowni szkolnej.
      Jednak określenie go mianem komputera profesjonalnego byłoby opinią nieco na wyrost. Z grupy tej dyskwalifikuje go choćby tylko jedno gniazdo do kart rozszerzających i delikatna plastykowa obudowa, na której nie można postawić większego monitora (w redakcji stosowaliśmy dość duży i ciężki monitor barwny Phoenix V tajwańskiej firmy ADI Corporation). Dodatkowo zastosowanie obudowy wykonanej z tworzywa sztucznego (zamiast, jak w IBM PC i wielu jego kopiach. z blachy) powoduje, że komputer "sieje" zakłóceniami elektronicznymi uniemożliwiającymi korzystanie z odbiornika radiowego umieszczonego w jego sąsiedztwie. O powyższe wady trudno jest jednak winić producenta, który w prospekcie firmowym określa X'pressa 16 mianem komputera DOMOWEGO.

 
(kzjn)

Powiększenie
 
Powiększenie
 
Powiększenie
 
Powiększenie
 
Powiększenie
 
Powiększenie
 
Powiększenie
 
Powiększenie